Armenian

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [bun]

Noun

բուն • ‎(bun)

1. tree trunk
2. shank, shaft

Declension

Adjective

բուն • ‎(bun)

1. original, genuine, effective

Etymology 2

Pronunciation

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [bun]

Noun

բուն • ‎(bun)

1. (dialectal) Alternative form of բույն ‎(buyn)

Declension

Old Armenian

Etymology

A Middle Iranian borrowing: compare Manichaean Parthian bwn ‎(bun, “base, bottom, foundation, beginning; root, source, origin; principle, basis”), Middle Persian bwn' ‎(bun, “base, foundation, bottom”); ultimately from Proto-Indo-European *bʰudʰmḗn.^[1][2][3][4]

Noun

բուն • ‎(bun)

1. tree trunk
   • 5th century, Bible, Job 14.8

     Եթէ ծերասցի յերկրի արմատ նորա՝ եւ ՚ի քարի վախճանեսցի բո՛ւն նորա […]

     Though its root waxes old in the earth and its trunk is dead in the ground […]

2. shaft (of a spear, flag, cross, candlestick, etc.)

   բուն սեան‎ ― bun sean ― shaft of a column

   • 5th century, Bible, 1 Kings 17.7

     Եւ բուն գեղարդեան նորա իբրեւ զստորի ոստայնանկաց […]

     And the staff of his spear [was] like a weaver' s beam […]

3. foundation, root, beginning; nature

   ի բուն, ցբուն, մինչեւ ի բուն, մինչեւ ցբուն, ի բնի‎ ― i bun, cʿbun, minčʿew i bun, minčʿew cʿbun, i bni ― to the end, entirely

   զգիշերն ի բուն‎ ― zgišern i bun ― all the night

   ի բնէ‎ ― i bnē ― naturally, by origin

   ի բուն իսկ ուսանել‎ ― i bun isk usanel ― to learn thoroughly

   • Early classical, John Chrysostom, On Matthew 2.26

     Ի բուն իսկ իրացն իջեալ՝ դնէ օրէնս, եւ տայ վճիռ․

4. (military) the main army, the center of a military unit (as opposed to flanks); encampment
   • 5th century, Ełišē, Vasn Vardanay ew Hayocʿ paterazmin [History of Vardan and the Armenian War] 99

     Եւ փութով ամենեքեան ի տեղի պատերազմին եկեալ հասանէին իւրաքանչիւր զօրօք եւ ամենայն պատրաստութեամբ, նոքա եւ որ բունքն հաստատուն կացեալ էին ի տեղւոջն։

Declension

Adjective

բուն • ‎(bun)

1. real, true, radical, natural

   դուք որ բուն անարգ էք‎ ― dukʿ or bun anarg ēkʿ ― you who are by nature vile

   ի քաղաքն ի բուն նոցա‎ ― i kʿałakʿn i bun nocʿa ― in their own capital

   ի բուն իսկ յերկինս‎ ― i bun isk yerkins ― in the heaven itself

   ի բնին իսկ ի զատկի‎ ― i bnin isk i zatki ― in the same day of Easter

   բուն բարեկենդան‎ ― bun barekendan ― quinquagesima Sunday

   բուն բարեկամ‎ ― bun barekam ― intimate friend

   • 5th? century, Movsēs Xorenacʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] 14

     Բայց թէպէտ եւ ոչ ի բուն մատեանսն, սակայն որպէս Մար Աբաս Կատինայ պատմէ՝ ի փոքունց ոմանց եւ յաննշանից արանց, ի գուսանականէն այս գտանի ժողովեալ ի դիւանի արքունեաց։

   • 5th century, Bible, Proverbs 19.4

     Մեծութիւն յաւելու բարեկամս բազումս, եւ աղքատն՝ ի բուն բարեկամէ անտի քակի։

     Wealth attracts many friends, but even the closest friend of the poor person deserts them.

Declension

Adverb

բուն • ‎(bun)

1. really, truly; naturally, by origin

   բուն ի ներս մտանել‎ ― bun i ners mtanel ― to enter precisely, exactly

   • 6th century, Philo of Alexandria, I linelutʿeann xndrocʿ ew lucmancʿ [Questions and Answers on Genesis]

     Մեկնի յանկենցաղ կենացն, եւ իսկապէս եւ բուն ասել, ի կործանմանէն․

Derived terms

Related terms

• բնակ ‎(bnak)

Descendants

• Armenian: բուն ‎(bun)
• → Georgian: ბუნი ‎(buni)
• → Lezgi: пун ‎(pun)

References

• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “բուն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 106ab
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “բուն”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Xačʿatryan, Lalik (2003), “բուն”, in Grabari bacʿatrakan baṙaran (Jewabanoren tararžekʿ baṙer) [Explanatory Dictionary of Old Armenian (Morphologically Polysemantic Words)] (in Armenian), Yerevan: Zangak-97, ISBN 99930-2-611-5, page 95

1. ↑ Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, pages 123–124
2. ↑ Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “բուն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume I, 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935, pages 483–484
3. ↑ Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume I, Bern, München: Francke Verlag, page 174
4. ↑ Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 871