Definify.com

Definition 2024


नाग

नाग

See also: नग and नंगा

Sanskrit

Noun

नाग (nāgá) m

  1. a snake, especially Coluber naga
  2. a nāga or serpent-demon
  3. name of the numbers 7 and 8
  4. a cruel man
  5. one of the 5 airs of the human body (which is expelled by eructation)
  6. (in singular, also collectively) an elephant
  7. (at the end of a compound) = the best or most excellent of any kind
  8. shark
  9. cloud
  10. name of several plants (Mesua roxburghii, Rottlera tinctoria etc.)
  11. name of a serpent-demon
  12. name of a साध्य (sādhya)
  13. name of a teacher
  14. name of a dynasty of 9 or 10 princes
  15. name of several authors (also -śarman and -bhaṭṭa)
  16. name of several other men
  17. name of a mountain
  18. name of a district
  19. = दन्त (-danta)
Declension
Masculine a-stem declension of नाग
Nom. sg. नागः (nāgaḥ)
Gen. sg. नागस्य (nāgasya)
Singular Dual Plural
Nominative नागः (nāgaḥ) नागौ (nāgau) नागाः (nāgāḥ)
Vocative नाग (nāga) नागौ (nāgau) नागाः (nāgāḥ)
Accusative नागम् (nāgam) नागौ (nāgau) नागान् (nāgān)
Instrumental नागेन (nāgena) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागैः (nāgaiḥ)
Dative नागाय (nāgāya) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Ablative नागात् (nāgāt) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Genitive नागस्य (nāgasya) नागयोः (nāgayoḥ) नागानाम् (nāgānām)
Locative नागे (nāge) नागयोः (nāgayoḥ) नागेषु (nāgeṣu)
Descendants

Adjective

नाग (nāgá)

  1. formed of snakes, relating to serpents or serpents-demons, snaky, serpentine, serpent-like
  2. belonging to an elephant, elephantine (as urine)
Declension
Masculine a-stem declension of नाग
Nom. sg. नागः (nāgaḥ)
Gen. sg. नागस्य (nāgasya)
Singular Dual Plural
Nominative नागः (nāgaḥ) नागौ (nāgau) नागाः (nāgāḥ)
Vocative नाग (nāga) नागौ (nāgau) नागाः (nāgāḥ)
Accusative नागम् (nāgam) नागौ (nāgau) नागान् (nāgān)
Instrumental नागेन (nāgena) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागैः (nāgaiḥ)
Dative नागाय (nāgāya) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Ablative नागात् (nāgāt) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Genitive नागस्य (nāgasya) नागयोः (nāgayoḥ) नागानाम् (nāgānām)
Locative नागे (nāge) नागयोः (nāgayoḥ) नागेषु (nāgeṣu)
Feminine ā-stem declension of नाग
Nom. sg. नागा (nāgā)
Gen. sg. नागायाः (nāgāyāḥ)
Singular Dual Plural
Nominative नागा (nāgā) नागे (nāge) नागाः (nāgāḥ)
Vocative नागे (nāge) नागे (nāge) नागाः (nāgāḥ)
Accusative नागाम् (nāgām) नागे (nāge) नागाः (nāgāḥ)
Instrumental नागया (nāgayā) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागाभिः (nāgābhiḥ)
Dative नागायै (nāgāyai) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागाभ्यः (nāgābhyaḥ)
Ablative नागायाः (nāgāyāḥ) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागाभ्यः (nāgābhyaḥ)
Genitive नागायाः (nāgāyāḥ) नागयोः (nāgayoḥ) नागानाम् (nāgānām)
Locative नागायाम् (nāgāyām) नागयोः (nāgayoḥ) नागासु (nāgāsu)
Feminine ī-stem declension of नाग
Nom. sg. नागी (nāgī)
Gen. sg. नाग्याः (nāgyāḥ)
Singular Dual Plural
Nominative नागी (nāgī) नाग्यौ (nāgyau) नाग्यः (nāgyaḥ)
Vocative नागि (nāgi) नाग्यौ (nāgyau) नाग्यः (nāgyaḥ)
Accusative नागीम् (nāgīm) नाग्यौ (nāgyau) नागीः (nāgīḥ)
Instrumental नाग्या (nāgyā) नागीभ्याम् (nāgībhyām) नागीभिः (nāgībhiḥ)
Dative नाग्यै (nāgyai) नागीभ्याम् (nāgībhyām) नागीभ्यः (nāgībhyaḥ)
Ablative नाग्याः (nāgyāḥ) नागीभ्याम् (nāgībhyām) नागीभ्यः (nāgībhyaḥ)
Genitive नाग्याः (nāgyāḥ) नाग्योः (nāgyoḥ) नागीनाम् (nāgīnām)
Locative नाग्याम् (nāgyām) नाग्योः (nāgyoḥ) नागीषु (nāgīṣu)
Neuter a-stem declension of नाग
Nom. sg. नागम् (nāgam)
Gen. sg. नागस्य (nāgasya)
Singular Dual Plural
Nominative नागम् (nāgam) नागे (nāge) नागानि (nāgāni)
Vocative नाग (nāga) नागे (nāge) नागानि (nāgāni)
Accusative नागम् (nāgam) नागे (nāge) नागानि (nāgāni)
Instrumental नागेन (nāgena) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागैः (nāgaiḥ)
Dative नागा (nāgā) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Ablative नागात् (nāgāt) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Genitive नागस्य (nāgasya) नागयोः (nāgayoḥ) नागानाम् (nāgānām)
Locative नागे (nāge) नागयोः (nāgayoḥ) नागेषु (nāgeṣu)

Etymology 2

Probably a Semitic borrowing, ultimately from Sumerian 𒀭𒈾 (anna). Compare Syriac ܐܢܟܐ (ʾānḵāʾ, tin), Hebrew אנך (anāx, plumb, lead) , Arabic آنك (ānuk, lead; tin).

Noun

नाग (nāgá) n

  1. tin, lead
  2. a kind of talc
  3. a kind of coitus
  4. name of the 3rd invariable करण (karaṇa)
  5. name of the effects of that period on anything happening during it
  6. name of a district of भारतवर्ष (bhārata-varṣa)
Declension
Neuter a-stem declension of नाग
Nom. sg. नागम् (nāgam)
Gen. sg. नागस्य (nāgasya)
Singular Dual Plural
Nominative नागम् (nāgam) नागे (nāge) नागानि (nāgāni)
Vocative नाग (nāga) नागे (nāge) नागानि (nāgāni)
Accusative नागम् (nāgam) नागे (nāge) नागानि (nāgāni)
Instrumental नागेन (nāgena) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागैः (nāgaiḥ)
Dative नागा (nāgā) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Ablative नागात् (nāgāt) नागाभ्याम् (nāgābhyām) नागेभ्यः (nāgebhyaḥ)
Genitive नागस्य (nāgasya) नागयोः (nāgayoḥ) नागानाम् (nāgānām)
Locative नागे (nāge) नागयोः (nāgayoḥ) नागेषु (nāgeṣu)

References

  • Sir Monier Monier-Williams (1898) A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Oxford: Clarendon Press, page 0532