Definify.com
Definition 2024
नव
नव
Hindi
Adjective
नव • (nav)
Synonyms
Sanskrit
Etymology 1
From Proto-Indo-Iranian (compare Avestan 𐬥𐬀𐬎𐬎𐬀 (nauua), Persian نو (nou)), from Proto-Indo-European *néwos. Other cognates include Ancient Greek νέος (néos), Latin novus, Tocharian B ñuwe, Old Church Slavonic новъ (novŭ), and Old English nīwe (English new).
Adjective
नव • (náva)
- new, fresh, recent, young, modern
- often in compounds with a substantive
- नवान्न (navā-nna) — new rice or grain; first-fruits
- or with a past participle in the sense of "newly, just, lately"
- नवोदित (navo-dita) — newly risen (sun)
Declension
| Masculine a-stem declension of नव | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नवः (navaḥ) | ||
| Gen. sg. | नवस्य (navasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नवः (navaḥ) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Vocative | नव (nava) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Accusative | नवम् (navam) | नवौ (navau) | नवान् (navān) |
| Instrumental | नवेन (navena) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवैः (navaiḥ) |
| Dative | नवाय (navāya) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Ablative | नवात् (navāt) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Genitive | नवस्य (navasya) | नवयोः (navayoḥ) | नवानाम् (navānām) |
| Locative | नवे (nave) | नवयोः (navayoḥ) | नवेषु (naveṣu) |
| Feminine ā-stem declension of नव | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नवा (navā) | ||
| Gen. sg. | नवायाः (navāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नवा (navā) | नवे (nave) | नवाः (navāḥ) |
| Vocative | नवे (nave) | नवे (nave) | नवाः (navāḥ) |
| Accusative | नवाम् (navām) | नवे (nave) | नवाः (navāḥ) |
| Instrumental | नवया (navayā) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवाभिः (navābhiḥ) |
| Dative | नवायै (navāyai) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवाभ्यः (navābhyaḥ) |
| Ablative | नवायाः (navāyāḥ) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवाभ्यः (navābhyaḥ) |
| Genitive | नवायाः (navāyāḥ) | नवयोः (navayoḥ) | नवानाम् (navānām) |
| Locative | नवायाम् (navāyām) | नवयोः (navayoḥ) | नवासु (navāsu) |
| Neuter a-stem declension of नव | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नवम् (navam) | ||
| Gen. sg. | नवस्य (navasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नवम् (navam) | नवे (nave) | नवानि (navāni) |
| Vocative | नव (nava) | नवे (nave) | नवानि (navāni) |
| Accusative | नवम् (navam) | नवे (nave) | नवानि (navāni) |
| Instrumental | नवेन (navena) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवैः (navaiḥ) |
| Dative | नवा (navā) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Ablative | नवात् (navāt) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Genitive | नवस्य (navasya) | नवयोः (navayoḥ) | नवानाम् (navānām) |
| Locative | नवे (nave) | नवयोः (navayoḥ) | नवेषु (naveṣu) |
Antonyms
Descendants
Noun
नव • (náva) m
- young monk, novice
- crow
- a red-flowered पुनर्नवा (punar-navā)
- name of a son of उशीनर (uśīnara) and नवा (navā)
- name of a son of विलोमन् (viloman)
Declension
| Masculine a-stem declension of नव | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नवः (navaḥ) | ||
| Gen. sg. | नवस्य (navasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नवः (navaḥ) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Vocative | नव (nava) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Accusative | नवम् (navam) | नवौ (navau) | नवान् (navān) |
| Instrumental | नवेन (navena) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवैः (navaiḥ) |
| Dative | नवाय (navāya) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Ablative | नवात् (navāt) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Genitive | नवस्य (navasya) | नवयोः (navayoḥ) | नवानाम् (navānām) |
| Locative | नवे (nave) | नवयोः (navayoḥ) | नवेषु (naveṣu) |
Noun
नव • (náva) n
- new grain
Declension
| Neuter a-stem declension of नव | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नवम् (navam) | ||
| Gen. sg. | नवस्य (navasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नवम् (navam) | नवे (nave) | नवानि (navāni) |
| Vocative | नव (nava) | नवे (nave) | नवानि (navāni) |
| Accusative | नवम् (navam) | नवे (nave) | नवानि (navāni) |
| Instrumental | नवेन (navena) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवैः (navaiḥ) |
| Dative | नवा (navā) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Ablative | नवात् (navāt) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Genitive | नवस्य (navasya) | नवयोः (navayoḥ) | नवानाम् (navānām) |
| Locative | नवे (nave) | नवयोः (navayoḥ) | नवेषु (naveṣu) |
Etymology 2
From the root to praise, commend (√nu).
Noun
नव • (nava) m
Declension
| Masculine a-stem declension of नव | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नवः (navaḥ) | ||
| Gen. sg. | नवस्य (navasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नवः (navaḥ) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Vocative | नव (nava) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Accusative | नवम् (navam) | नवौ (navau) | नवान् (navān) |
| Instrumental | नवेन (navena) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवैः (navaiḥ) |
| Dative | नवाय (navāya) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Ablative | नवात् (navāt) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Genitive | नवस्य (navasya) | नवयोः (navayoḥ) | नवानाम् (navānām) |
| Locative | नवे (nave) | नवयोः (navayoḥ) | नवेषु (naveṣu) |
Etymology 3
From the root to sound loudly, roar, thunder (√nu).
Noun
नव • (nava) m
Declension
| Masculine a-stem declension of नव | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नवः (navaḥ) | ||
| Gen. sg. | नवस्य (navasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नवः (navaḥ) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Vocative | नव (nava) | नवौ (navau) | नवाः (navāḥ) |
| Accusative | नवम् (navam) | नवौ (navau) | नवान् (navān) |
| Instrumental | नवेन (navena) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवैः (navaiḥ) |
| Dative | नवाय (navāya) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Ablative | नवात् (navāt) | नवाभ्याम् (navābhyām) | नवेभ्यः (navebhyaḥ) |
| Genitive | नवस्य (navasya) | नवयोः (navayoḥ) | नवानाम् (navānām) |
| Locative | नवे (nave) | नवयोः (navayoḥ) | नवेषु (naveṣu) |
Etymology 4
See नवन् (navan, “nine”).
Numeral
नव • (náva)
- (cardinal) in त्रिणव (tri-ṇava) and in compounds: nine
Derived terms
References
- Sir Monier Monier-Williams (1898) A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Oxford: Clarendon Press, pages 0530, 0531