Sanskrit
Noun
द्वंद्व • (dvaṃdvá) n, m
- (neuter)
- pair, couple
- male and female
- a pair of opposites (e.g. heat and cold, joy and sorrow, etc.)
- strife, quarrel, contest, fight (esp. between two persons, a duel)
- stronghold, fortress
- (masculine)
- (grammar, rarely neuter) dvandva
- (astrology) Gemini (the sign of the zodiac)
- (music) a kind of measure
- (medicine) a species of disease, a complication of two disorders, a compound affection of two humors
Declension
| Neuter a-stem declension of द्वंद्व |
|---|
| Nom. sg.
|
द्वंद्वम् (dvaṃdvam)
|
| Gen. sg.
|
द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
द्वंद्वम् (dvaṃdvam)
|
द्वंद्वे (dvaṃdve)
|
द्वंद्वानि (dvaṃdvāni)
|
| Vocative
|
द्वंद्व (dvaṃdva)
|
द्वंद्वे (dvaṃdve)
|
द्वंद्वानि (dvaṃdvāni)
|
| Accusative
|
द्वंद्वम् (dvaṃdvam)
|
द्वंद्वे (dvaṃdve)
|
द्वंद्वानि (dvaṃdvāni)
|
| Instrumental
|
द्वंद्वेन (dvaṃdvena)
|
द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām)
|
द्वंद्वैः (dvaṃdvaiḥ)
|
| Dative
|
द्वंद्वा (dvaṃdvā)
|
द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām)
|
द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
|
| Ablative
|
द्वंद्वात् (dvaṃdvāt)
|
द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām)
|
द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
|
| Genitive
|
द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya)
|
द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ)
|
द्वंद्वानाम् (dvaṃdvānām)
|
| Locative
|
द्वंद्वे (dvaṃdve)
|
द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ)
|
द्वंद्वेषु (dvaṃdveṣu)
|
| Masculine a-stem declension of द्वंद्व |
|---|
| Nom. sg.
|
द्वंद्वः (dvaṃdvaḥ)
|
| Gen. sg.
|
द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
द्वंद्वः (dvaṃdvaḥ)
|
द्वंद्वौ (dvaṃdvau)
|
द्वंद्वाः (dvaṃdvāḥ)
|
| Vocative
|
द्वंद्व (dvaṃdva)
|
द्वंद्वौ (dvaṃdvau)
|
द्वंद्वाः (dvaṃdvāḥ)
|
| Accusative
|
द्वंद्वम् (dvaṃdvam)
|
द्वंद्वौ (dvaṃdvau)
|
द्वंद्वान् (dvaṃdvān)
|
| Instrumental
|
द्वंद्वेन (dvaṃdvena)
|
द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām)
|
द्वंद्वैः (dvaṃdvaiḥ)
|
| Dative
|
द्वंद्वाय (dvaṃdvāya)
|
द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām)
|
द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
|
| Ablative
|
द्वंद्वात् (dvaṃdvāt)
|
द्वंद्वाभ्याम् (dvaṃdvābhyām)
|
द्वंद्वेभ्यः (dvaṃdvebhyaḥ)
|
| Genitive
|
द्वंद्वस्य (dvaṃdvasya)
|
द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ)
|
द्वंद्वानाम् (dvaṃdvānām)
|
| Locative
|
द्वंद्वे (dvaṃdve)
|
द्वंद्वयोः (dvaṃdvayoḥ)
|
द्वंद्वेषु (dvaṃdveṣu)
|
Derived terms
Terms derived from द्वंद्व (dvaṃdva)
- देवताद्वंद्व (devatādvaṃdva)
- द्वंद (dvaṃda)
- द्वंद्वचर (dvaṃdvacara)
- द्वंद्वचारिन् (dvaṃdvacārin)
- द्वंद्वज (dvaṃdvaja)
- द्वंद्वदुःख (dvaṃdvaduḥkha)
- द्वंद्वभाव (dvaṃdvabhāva)
- द्वंद्वभिन्न (dvaṃdvabhinna)
- द्वंद्वभूत (dvaṃdvabhūta)
|
|
- द्वंद्वमोह (dvaṃdvamoha)
- द्वंद्वयुद्ध (dvaṃdvayuddha)
- द्वंद्वयुद्धवर्णन (dvaṃdvayuddhavarṇana)
- द्वंद्वयोधिन् (dvaṃdvayodhin)
- द्वंद्वलक्षणवाद (dvaṃdvalakṣaṇavāda)
- द्वंद्वविचार (dvaṃdvavicāra)
- द्वंद्वशस् (dvaṃdvaśas)
- द्वंद्वसम्प्रहार (dvaṃdvasamprahāra)
|
|
- द्वंद्वसहिष्णुता (dvaṃdvasahiṣṇutā)
- द्वंद्वसहिष्णुत्व (dvaṃdvasahiṣṇutva)
- द्वंद्वातीत (dvaṃdvātīta)
- द्वंद्वादिकोश (dvaṃdvādikośa)
- द्वंद्वाराम (dvaṃdvārāma)
- द्वंद्वालाप (dvaṃdvālāpa)
- द्वंद्विन् (dvaṃdvin)
- द्वंद्वीभू (dvaṃdvībhū)
|
Descendants
Related terms
References
- Sir Monier Monier-Williams (1898) A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Oxford: Clarendon Press, page 503