Definify.com

Definition 2024


वर

वर

Sanskrit

Noun

वर (vára) m

  1. "environing", "enclosing", circumference, space, room (RV., AV., TS.)
    वर आ पृथिव्याः (vára ā́ pṛthivyā́ḥ)on the wide earth
  2. stopping, checking (RV. I, 143, 5)
Declension
Masculine a-stem declension of वर
Nom. sg. वरः (varaḥ)
Gen. sg. वरस्य (varasya)
Singular Dual Plural
Nominative वरः (varaḥ) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Vocative वर (vara) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Accusative वरम् (varam) वरौ (varau) वरान् (varān)
Instrumental वरेण (vareṇa) वराभ्याम् (varābhyām) वरैः (varaiḥ)
Dative वराय (varāya) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Ablative वरात् (varāt) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Genitive वरस्य (varasya) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरे (vare) वरयोः (varayoḥ) वरेषु (vareṣu)

Etymology 2

From the verbal root वृणोति (√vṛ, to choose, select).

Adjective

वर (vará)

  1. choosing
    पतिंवरा (patiṃ-varā)a woman who chooses her husband for herself
    स्वयंवरा (svayaṃ-varā)self-choice, the election of a husband by a princess or daughter of a kṣatriya at a public assembly of suitors
Declension
Masculine a-stem declension of वर
Nom. sg. वरः (varaḥ)
Gen. sg. वरस्य (varasya)
Singular Dual Plural
Nominative वरः (varaḥ) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Vocative वर (vara) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Accusative वरम् (varam) वरौ (varau) वरान् (varān)
Instrumental वरेण (vareṇa) वराभ्याम् (varābhyām) वरैः (varaiḥ)
Dative वराय (varāya) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Ablative वरात् (varāt) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Genitive वरस्य (varasya) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरे (vare) वरयोः (varayoḥ) वरेषु (vareṣu)
Feminine ā-stem declension of वर
Nom. sg. वरा (varā)
Gen. sg. वरायाः (varāyāḥ)
Singular Dual Plural
Nominative वरा (varā) वरे (vare) वराः (varāḥ)
Vocative वरे (vare) वरे (vare) वराः (varāḥ)
Accusative वराम् (varām) वरे (vare) वराः (varāḥ)
Instrumental वरया (varayā) वराभ्याम् (varābhyām) वराभिः (varābhiḥ)
Dative वरायै (varāyai) वराभ्याम् (varābhyām) वराभ्यः (varābhyaḥ)
Ablative वरायाः (varāyāḥ) वराभ्याम् (varābhyām) वराभ्यः (varābhyaḥ)
Genitive वरायाः (varāyāḥ) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरायाम् (varāyām) वरयोः (varayoḥ) वरासु (varāsu)
Neuter a-stem declension of वर
Nom. sg. वरम् (varam)
Gen. sg. वरस्य (varasya)
Singular Dual Plural
Nominative वरम् (varam) वरे (vare) वराणि (varāṇi)
Vocative वर (vara) वरे (vare) वराणि (varāṇi)
Accusative वरम् (varam) वरे (vare) वराणि (varāṇi)
Instrumental वरेण (vareṇa) वराभ्याम् (varābhyām) वरैः (varaiḥ)
Dative वरा (varā) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Ablative वरात् (varāt) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Genitive वरस्य (varasya) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरे (vare) वरयोः (varayoḥ) वरेषु (vareṣu)

Noun

वर (vará) m

  1. "chooser", one who solicits a girl in marriage, suitor, lover, bridegroom, husband (rarely "son-in-law") (RV. etc.)
  2. a bridegroom's friend (MW.)
  3. a dissolute man (= वित (vita) or षिड्ग (ṣiḍga)) (L.)
Declension
Masculine a-stem declension of वर
Nom. sg. वरः (varaḥ)
Gen. sg. वरस्य (varasya)
Singular Dual Plural
Nominative वरः (varaḥ) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Vocative वर (vara) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Accusative वरम् (varam) वरौ (varau) वरान् (varān)
Instrumental वरेण (vareṇa) वराभ्याम् (varābhyām) वरैः (varaiḥ)
Dative वराय (varāya) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Ablative वरात् (varāt) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Genitive वरस्य (varasya) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरे (vare) वरयोः (varayoḥ) वरेषु (vareṣu)

Adjective

वर (vára)

  1. "select", choicest, valuable, precious, best, most excellent or eminent among (genitive, locative, ablative, or compound) or for (genitive) (ŚrS., MBh. etc.)
  2. (at the end of a compound) royal, princely (Jātakam.)
  3. better, preferable, better than (ablative, rarely genitive) or among (ablative) (Mn., MBh. etc.)
  4. eldest (W.)
Declension
Masculine a-stem declension of वर
Nom. sg. वरः (varaḥ)
Gen. sg. वरस्य (varasya)
Singular Dual Plural
Nominative वरः (varaḥ) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Vocative वर (vara) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Accusative वरम् (varam) वरौ (varau) वरान् (varān)
Instrumental वरेण (vareṇa) वराभ्याम् (varābhyām) वरैः (varaiḥ)
Dative वराय (varāya) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Ablative वरात् (varāt) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Genitive वरस्य (varasya) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरे (vare) वरयोः (varayoḥ) वरेषु (vareṣu)
Feminine ā-stem declension of वर
Nom. sg. वरा (varā)
Gen. sg. वरायाः (varāyāḥ)
Singular Dual Plural
Nominative वरा (varā) वरे (vare) वराः (varāḥ)
Vocative वरे (vare) वरे (vare) वराः (varāḥ)
Accusative वराम् (varām) वरे (vare) वराः (varāḥ)
Instrumental वरया (varayā) वराभ्याम् (varābhyām) वराभिः (varābhiḥ)
Dative वरायै (varāyai) वराभ्याम् (varābhyām) वराभ्यः (varābhyaḥ)
Ablative वरायाः (varāyāḥ) वराभ्याम् (varābhyām) वराभ्यः (varābhyaḥ)
Genitive वरायाः (varāyāḥ) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरायाम् (varāyām) वरयोः (varayoḥ) वरासु (varāsu)
Neuter a-stem declension of वर
Nom. sg. वरम् (varam)
Gen. sg. वरस्य (varasya)
Singular Dual Plural
Nominative वरम् (varam) वरे (vare) वराणि (varāṇi)
Vocative वर (vara) वरे (vare) वराणि (varāṇi)
Accusative वरम् (varam) वरे (vare) वराणि (varāṇi)
Instrumental वरेण (vareṇa) वराभ्याम् (varābhyām) वरैः (varaiḥ)
Dative वरा (varā) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Ablative वरात् (varāt) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Genitive वरस्य (varasya) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरे (vare) वरयोः (varayoḥ) वरेषु (vareṣu)

Noun

वर (vára) m

  1. boon, gift, reward, benefit, blessing, favour (RV. etc.)
    वराय (várāya), वरम् आ (váram ā́), प्रति वरम् (práti váram) or वरं वरम् (váraṃ varam)according to wish, to one's heart's content
    मद्वरात् (mad-varāt)in consequence of the boon granted by me
    váraṃ-√vṛ — to choose a boon
    varaṃ-√yāc or ā-√kāṅkṣ or √brū or causative of pra-√arth — to prefer a request
    váraṃ √dā, varam pra-√dā or pra-√yam — to grant a boon or blessing
    varaṃ-√labh — to receive a boon or reward
  2. benefit, advantage, privilege (Daś.)
  3. charity, alms (VarBṛS.)
  4. dowry (Pañcat.)
  5. a kind of grain (= वरत (varata)) (KātyŚr., Sch.)
  6. bdellium (L.)
  7. sparrow (L.)
  8. name of a son of श्वफल्क (śvaphalka) (VP.)
  9. saffron (BhP.) (in compounds not always separable from the homographic word meaning "enclosing, etc")
Declension
Masculine a-stem declension of वर
Nom. sg. वरः (varaḥ)
Gen. sg. वरस्य (varasya)
Singular Dual Plural
Nominative वरः (varaḥ) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Vocative वर (vara) वरौ (varau) वराः (varāḥ)
Accusative वरम् (varam) वरौ (varau) वरान् (varān)
Instrumental वरेण (vareṇa) वराभ्याम् (varābhyām) वरैः (varaiḥ)
Dative वराय (varāya) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Ablative वरात् (varāt) वराभ्याम् (varābhyām) वरेभ्यः (varebhyaḥ)
Genitive वरस्य (varasya) वरयोः (varayoḥ) वराणाम् (varāṇām)
Locative वरे (vare) वरयोः (varayoḥ) वरेषु (vareṣu)

Descendants

References

  • Sir Monier Monier-Williams (1898) A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Oxford: Clarendon Press, pages 0921, 0922