Armenian

Noun

թակարդ • ‎(tʿakard)

1. trap, snare, net (contraption for catching animals)
   • 1870, Raffi, Oske akʿałał [Golden Rooster]

     — Սխալվում եք, — ասում է մի վիրավորված ղարաբաղցի, — այդ անունը իզուր են կպցրել մեզ․ հայերի մեջ ամենախելոքը էլի ղարաբաղցին է, թեեւ նա զոկի սատանությունը չունի, բայց սատանան երբեմն երկու ոտքով է թակարդի մեջ ընկնում։‎

     — Sxalvum ekʿ, — asum ē mi viravorvac łarabałcʿi, — ayd anunə izur en kpcʿrel mez; hayeri meǰ amenaxelokʿə ēli łarabałcʿin ē, tʿeew na zoki satanutʿyunə čʿuni, baycʿ satanan erbemn erku otkʿov ē tʿakardi meǰ ənknum.

     — You are mistaken, — says a certain offended Gharabaghtsi [Karabakh-Armenian], — people attach that name [donkey] to us in vain; among Armenians Gharabaghtsi is the smartest; even though he does not have the devilry of a Zok [Agulis-Armenian], a devil sometimes falls into a trap with both its feet.

2. (figuratively) trap, snare, trick (design to trick people)
3. (figuratively) trap (space or circumstance impossible to escape from)

Declension

References

• Ałayan, Ēduard (1976), “թակարդ”, in Ardi hayereni bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Modern Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan

Old Armenian

Alternative forms

• թակարթ ‎(tʿakartʿ)

Etymology

Uncertain.

Lidén connected with թակ(ն) ‎(tʿak(n), “stick, club, cudgel, mallet”), for the suffix comparing մակարդ ‎(makard) and suggesting that the word initially meant “a trap made with sticks” and then developed a more general meaning. Ačaṙean rejects this proposal and leaves the origin open.

J̌ahukyan, having in 1987 accepted Lidén’s view, in 2010 prefers a derivation from Proto-Indo-European *teh₂g- ‎(“to touch, to take hold of”), with such cognates as Ancient Greek τεταγών ‎(tetagṓn, “laying hold of”) and Latin tangō ‎(“to touch, to grasp”).

Olsen lists the word among the borrowings of unknown origin.

Noun

թակարդ • ‎(tʿakard)

1. trap, snare, gin, net

   թակարդօք որսալ, պարփակել, փակել, արկանել ի թակարդ‎ ― tʿakardōkʿ orsal, parpʿakel, pʿakel, arkanel i tʿakard ― to draw into a snare, to entrap, to catch

   շաղիլ ի թակարդի, ի թակարդի հարկանիլ‎ ― šałil i tʿakardi, i tʿakardi harkanil ― to fall into a snare, to be entrapped

2. grate, grill

   թակարդաւ ջուր բերել‎ ― tʿakardaw ǰur berel ― to beat the water, or the air, to toil in vain, to have one's labour for one's pains

   որպէս թակարդ զհողմն՝ անցուցանել զխրատ‎ ― orpēs tʿakard zhołmn, ancʿucʿanel zxrat ― to be heedless, to disregard warning or admonition, "in at one ear, out at the other"

Declension

Derived terms

Descendants

• Armenian: թակարդ ‎(tʿakard)

References

• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “թակարդ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “թակարդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935, page 142b
• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “թակարդ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʿ lezvi patmutʿyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 151
• J̌ahukyan, Geworg (2010), “թակարդ”, in Sargsyan, Vahan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, ISBN 978-9939-50-121-5, page 255a
• Lidén, Evald (1905–1906), “Baumnamen und Verwandtes”, in Indogermanische Forschungen (in German), volume 18, page 500
• Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 955