Definify.com
Definition 2024
प्रथम
प्रथम
Hindi
Adjective
प्रथम • (pratham)
Usage notes
Only used in formal documents, such as books and papers.
Synonyms
- (first): पहला (pahlā)
Sanskrit
Etymology
- From Proto-Indo-Iranian *pratʰamás. Compare Avestan [script needed] (fratəma-).
- Written for *pra-tamá, which would be regular superlative of प्र (prá, “forward, in front, forth”).
Adjective
प्रथम • (prathamá)
- foremost, first (in time or in a series or in rank)
- earliest, primary, original, prior, former
- often translatable adverbially in the beginning of a compound; see especially प्रथमम् (prathamam), प्रथमात् (prathamāt)
Declension
| Masculine a-stem declension of प्रथम | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | प्रथमः (prathamaḥ) | ||
| Gen. sg. | प्रथमस्य (prathamasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | प्रथमः (prathamaḥ) | प्रथमौ (prathamau) | प्रथमाः (prathamāḥ) |
| Vocative | प्रथम (prathama) | प्रथमौ (prathamau) | प्रथमाः (prathamāḥ) |
| Accusative | प्रथमम् (prathamam) | प्रथमौ (prathamau) | प्रथमान् (prathamān) |
| Instrumental | प्रथमेन (prathamena) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमैः (prathamaiḥ) |
| Dative | प्रथमाय (prathamāya) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमेभ्यः (prathamebhyaḥ) |
| Ablative | प्रथमात् (prathamāt) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमेभ्यः (prathamebhyaḥ) |
| Genitive | प्रथमस्य (prathamasya) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमानाम् (prathamānām) |
| Locative | प्रथमे (prathame) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमेषु (prathameṣu) |
| Feminine ā-stem declension of प्रथम | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | प्रथमा (prathamā) | ||
| Gen. sg. | प्रथमायाः (prathamāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | प्रथमा (prathamā) | प्रथमे (prathame) | प्रथमाः (prathamāḥ) |
| Vocative | प्रथमे (prathame) | प्रथमे (prathame) | प्रथमाः (prathamāḥ) |
| Accusative | प्रथमाम् (prathamām) | प्रथमे (prathame) | प्रथमाः (prathamāḥ) |
| Instrumental | प्रथमया (prathamayā) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमाभिः (prathamābhiḥ) |
| Dative | प्रथमायै (prathamāyai) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमाभ्यः (prathamābhyaḥ) |
| Ablative | प्रथमायाः (prathamāyāḥ) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमाभ्यः (prathamābhyaḥ) |
| Genitive | प्रथमायाः (prathamāyāḥ) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमानाम् (prathamānām) |
| Locative | प्रथमायाम् (prathamāyām) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमासु (prathamāsu) |
| Neuter a-stem declension of प्रथम | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | प्रथमम् (prathamam) | ||
| Gen. sg. | प्रथमस्य (prathamasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | प्रथमम् (prathamam) | प्रथमे (prathame) | प्रथमानि (prathamāni) |
| Vocative | प्रथम (prathama) | प्रथमे (prathame) | प्रथमानि (prathamāni) |
| Accusative | प्रथमम् (prathamam) | प्रथमे (prathame) | प्रथमानि (prathamāni) |
| Instrumental | प्रथमेन (prathamena) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमैः (prathamaiḥ) |
| Dative | प्रथमा (prathamā) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमेभ्यः (prathamebhyaḥ) |
| Ablative | प्रथमात् (prathamāt) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमेभ्यः (prathamebhyaḥ) |
| Genitive | प्रथमस्य (prathamasya) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमानाम् (prathamānām) |
| Locative | प्रथमे (prathame) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमेषु (prathameṣu) |
Noun
प्रथम • (prathamá) m
- (grammar) (namely वर्ण (varṇa)) the first consonant of a वर्ग (varga), a surd unaspirate letter;
- (grammar) (namely पुरुष (puruṣa)) the first (in Western grammar terminology, the 3rd) person or its terminations
- (namely स्वर (svara)) the first tone
- (mathematics) the sum of the products divided by the difference between the squares of the cosine of the azimuth and the sine of the amplitude
- the first tithi of each lunar fortnight
Declension
| Masculine a-stem declension of प्रथम | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | प्रथमः (prathamaḥ) | ||
| Gen. sg. | प्रथमस्य (prathamasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | प्रथमः (prathamaḥ) | प्रथमौ (prathamau) | प्रथमाः (prathamāḥ) |
| Vocative | प्रथम (prathama) | प्रथमौ (prathamau) | प्रथमाः (prathamāḥ) |
| Accusative | प्रथमम् (prathamam) | प्रथमौ (prathamau) | प्रथमान् (prathamān) |
| Instrumental | प्रथमेन (prathamena) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमैः (prathamaiḥ) |
| Dative | प्रथमाय (prathamāya) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमेभ्यः (prathamebhyaḥ) |
| Ablative | प्रथमात् (prathamāt) | प्रथमाभ्याम् (prathamābhyām) | प्रथमेभ्यः (prathamebhyaḥ) |
| Genitive | प्रथमस्य (prathamasya) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमानाम् (prathamānām) |
| Locative | प्रथमे (prathame) | प्रथमयोः (prathamayoḥ) | प्रथमेषु (prathameṣu) |